Oznaczenia kondensatorów
Temat oznaczeń spotykanych na kondensatorach nie bez powodu jest popularny wśród początkujących elektroników – mnogość standardów oznaczeń i spotykanych wariantów może przyprawić o ból głowy. W tym wpisie postaram się wyjaśnić sposób odczytywania pojemności z różnego typu kondensatorów.
Kondensatory elektrolityczne
Pojemność kondensatorów elektrolitycznych i czasem innych odpowiednio dużych jest łatwo odczytać, ponieważ duża powierzchnia obudowy powoduje, że nie ma potrzeby skracania zapisu. Wartość jest zwykle podana w mikrofaradach (µF). Dodatkowo można też znaleźć maksymalne dopuszczalne napięcie pracy – również wprost podane w woltach. Często podawany jest też zakres temperatur pracy.
Inne kodnensatory
Z pozostałymi kondensatorami np. ceramicznymi sprawa ma się znacznie trudniej. Stosowane są tutaj różnorodne kombinacje liter i cyfr, które przy odrobinie wiedzy i szczęścia uda się odczytać. Co może znaleźć się w oznaczeniu? Zacznijmy od liter, na których wielkość również należy zwracać uwagę. Duże litery z reguły oznaczają tolerancję podanej wartości pojemności kondensatora:
Litera | Tolerancja w % |
E | 0,005 |
L | 0,01 |
P | 0,02 |
W | 0,05 |
B | 0,1 |
C | 0,25 |
D | 0,5 |
F | 1 |
G | 2 |
H | 2,5 |
J | 5 |
K | 10 |
M | 20 |
N | 30 |
Q | -10 do +30 |
T | -10 do +50 |
S | -20 do +50 |
Z | -20 do +80 |
Małe litery jeśli nie są użyte do zapisu jednostki (na szczęście te same litery nie mają dwóch funkcji na raz) oznaczają maksymalne dopuszczalne napięcie przy jakim kondensator może pracować:
Litera | Napiecie maksymalne w V |
m | 25 |
l | 40 |
a | 63 |
b | 100 |
c | 160 |
d | 250 |
e | 400 |
f | 630 |
h | 1000 |
i | 1600 |
Wartość pojemności może być podana na kilka sposobów. Często spotyka się zapis z pomocą trzech cyfr – dwóch znaczących i mnożnika (podobnie jak w przypadku rezystorów SMD). Przykładowo, oznaczenie 470 będzie oznaczać 47 pikofaradów, a 682 koduje pojemność 6800 pikofaradów. Innymi słowy, liczbę tworzoną przez dwie pierwsze mnożymy przez 10 tyle razy, ile wynosi cyfra trzecia i mamy gotową wartość.
Pojemność może być zapisana w sposób taki jak 4n7, 33p2, 470p, n45. Zapisy te oznaczają odpowiednio 4,7nF, 33,2pF, 470pF i 0,45nF. Tym razem rolę przecinka jak i mnożnika wyznaczającego jednostkę pełni litera. Cyfry przed literą oznaczają część całkowitą, a cyfry za nią część ułamkową liczby tworzącej wartość pojemności kondensatora. Można się też spotkać z oznaczeniami, w których występuje kropka i wtedy zwykle wartość podawana jest w mikrofaradach (µF).
Na kondensatorze może być też podana wartość maksymalnego napięcia pracy. Pierwszy, “literowy” sposób jest opisany w tabeli wyżej, ale napięcie może być też zapisane cyframi. Zwykle jest ono po prawej lub poniżej części mówiącej o pojemności.
Przykłady oznaczeń kondensatorów
Dla wprawienia się, odczytajmy oznaczenia z kilku zgromadzonych przeze mnie kondensatorów:
W najbliższym czasie powinien pojawić się kalkulator służący do dekodowania oznaczeń kondensatorów. Pracuję nad nim już dosyć długo, ale jak widać w powyższym wpisie, możliwości jest naprawdę sporo i ich prawidłowe odczytanie może być problematyczne.
-
Michał